Türkiye’nin ilk açık hava müzik festivali H2000’in yapılışı üzerinden tam 8 yıl geçti. O arada irili ufaklı bir sürü festivalimiz oldu. 5 yıl önce ortaya çıkan Rock’n Coke; hem Türkiye’ye gelmelerine vesile olduğu önemli isimler, hem de festival kültürüne yaptığı katkılar itibariyle yüzümüzü ağarttı. Tam bu iş oldu diyorduk ki; 2008 Yazı’na çeyrek kala bir yaprak dökümüne maruz kaldık. Önce Rock’n Coke, arkasından da Radar Live Festivali bu yılki organizasyonlarını iptal ettiklerini açıkladılar. Biz de; paradır, turne programıdır, stratejidir, sponsordur deyip geçmedik ve sektör profesyonelleriyle gelişmelerin perde arkasını konuştuk.
CENGİZHAN YELDAN
PURPLE CONCERTS (kurucu ortak)
Ülkemizin yüz akı bir festivalin bu yıl yapılamıyor oluşu bizi çok üzdü. Rock’n Coke; 5 yılı devirmiş; Avrupa çapında markalaşma yolunda büyük bir adım atmıştı. Eylül Ayı gibi ölü bir dönemde bu büyüklükte bir festivalin varlığı sektör açısından çok önemliydi. Radar Live deseniz; 2 yılda önemli yol kat etti. Duruşuyla, tavrıyla gelecek vaat ediyordu.
2006’da Depeche Mode, Roger Waters ve Sting Konserlerini yapmış ve söz konusu konserlerin tüm biletlerini satmış bir şirket olabiliriz. Ancak Live Earth çapında bir organizasyonu da elimizde olmayan koşullar nedeniyle iptal etmek zorunda kaldığımızdan; bugün Rock’n Coke ve Radar Live’cıların hislerini belki en iyi anlayan yine biziz.
2006’da oluşan tablo tüm organizatörlerin iştahını kabarttı. Ancak 2007’ye geldiğimizde arz %107 artarken; talep, yani bilet satışındaki artış %7’de kaldı. Bu yıl sponsor firmaların bu farkı kapatacak desteği vermesi beklenemezdi. Ve sonuç ortada…
Her şeye karşın 2008 Yazı bizim için çok önemli. Kylie Minogue ve Metallica Konserleri kesinleşti. Metallica Konseri biletleri, piyasaya çıktığı gün satış rekoru kırdı. Hali hazırda görüşmelerini sürdürdüğümüz sürpriz konserlerimiz de var. Ancak bazı noktaların altını çizmekte fayda görüyoruz. Türkiye’de eğlence sektörünün sırtındaki vergi yükünü azaltmak ve dolayısıyla bilet fiyatlarını düşürmek; sponsor firmaların ve müzikseverlerin de festival kültürünü doğru algılaması için; bir araya gelmemiz ve birbirimize destek olmamız şart.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ÖZGÜR SEVİNÇ
UNI ROCK (Bronx Productions)
Rock’n Coke 5 yıl önce çok iddialı bir giriş yaptı. Ama bize göre sadece bir yıl iddiasının altını doldurabildi. Bu kimsenin suçu değil; çünkü Türkiye’nin koşulları düşünüldüğünde turlayan grupları Rock’n Coke’a getirerek müşterinin talebini karşılamak hiç kolay değil.
Yıllardır herkes “Rock’n Coke neden; U2’yu, Red Hot Chili Peppers’ı ya da Radiohead’i getiremiyor” sorusunu soruyor. Türkiye'deki yabancı müzik dinleyicisinin tipik davranışı; "Acaba millet ne dinliyor", "Şimdi Amy Winehouse moda, ben dinlemezsem ortamdan geri kalırım" şeklinde çünkü. Müzik sevgisini bu şekilde ifade eden bir kitle söz konusu olunca da bir konserin ticari potansiyeli pamuk ipliğine bağlı oluyor.
Kendini göstermek isteyen organizatörlerin Türkiye’ye gelmek istemeyen gruplara, rayicinin 3-4 katı teklifler yapıyor oluşu da tuz biber ekiyor hepsinin üstüne. Yıllardır kendi ayağımıza ateş ediyoruz. Bu sonuçları yaşıyor olmamız tesadüf değil.
Biz, bu yaz Uni Rock Festivali’ni yapıyoruz. Rock ve metal ağırlıklı bir festival. Mekân, Büyükçekmece'de “Wattabe Outdoor Sports Center”. Şu ana kadar kesinleşen gruplar Opeth, Testament, Orphaned Land ve bizden Malt.
___________________________________________________________________________
COCA COLA (Kurumsal İletişim Müdürü)
Coca-Cola tarafından Pozitif organizasyonu ile 2003 Yılı’ndan beri düzenlenen Rock’n Coke; 5 yıl önce yola çıkıldığında, İstanbul’u dünya festivaller atlasına sokmak, yaz aylarında festival kültürünü Türkiye’nin gündemine yerleştirmek ve devamlılığı olan bir festival yaratmayı hedeflemişti. Aradan geçen zaman içinde bu amaca ulaştığımızı düşünüyoruz.
Peki, neden bu yıl Rock’n Coke’u yapmama kararı aldık? Bugüne kadar Rock’n Coke’ta, her yıl çıtayı daha da yükseltmeyi hedefledik. 2008’de de çıta 2007’dekinden daha yukarıda olmalıydı. Ancak bu yıl, Türkiye’ye getirmeyi hedeflediğimiz sanatçıların turne programlarının festival takvimimize uymaması, bazı sanatçıların ise bölgemiz coğrafyasında turnede olmayışları nedeniyle hepimiz için çok zor olan bu kararı almak zorunda kaldık.
Bu yıl İstanbul’a ve geçtiğimiz 5 yılda oluşan Rock’n Coke nesline bekledikleri heyecanı yaşatamayacağımız için büyük üzüntü duyuyoruz. Ancak şimdiden Rock’n Coke 2009 için çalışmaya başladık.
___________________________________________________________________________
TANER ÖNGÜR
BARIŞAROCK (Moğollar grubu üyesi, gönüllü aktivist)
Arkalarına büyük sermaye gruplarını alan festivallerin zora düşmesini doğal bir sonuç olarak görüyoruz. Çünkü tüm dünyada sermaye güç kaybediyor. IMF bile çıkmaza düşmüşken büyük şirketlerin sıkıntı çekmesi olağan bir gelişme. Bir yerlerden kısmaları gerektiğinde de ilk iş sponsorluktan vazgeçiyorlar. Bu büyük festivallerin iptal ediliyor olmasına Barışarock ekibi olarak biz de üzülüyoruz. Ancak durum gösteriyor ki para kazanma amaçlı olarak yapılan müzik festivallerinin miadı doluyor.
Barışarock’ın farkı, ücretsiz ve bağımsız bir festival oluşu. Kar amacı gütmüyor; kendi kendinin sponsoru ve yine de 5 yıldır ayakta. Geçtiğimiz yıl; 3 günde sahneye çıkan 60 grubu izlemeye 160 bin müziksever geldi. Yabancı gruplar da çıkıyor sahneye; ama biz “bir gezegen”de yaşadığımızın farkındayız. Dünyanın, Amerika ve İngiltere’den oluşmadığını da biliyoruz. Bu nedenle Barışarock sahnesinde, dünyanın farklı seslerini görmeniz mümkün olabiliyor. 2003 Yılı’nda Coca Cola şöyle demişti Barışarock için; “Çok güzel bir girişim ama 1 yıldan fazla dayanamazlar”. Şimdi biz de karşılarına geçip gülelim mi?
___________________________________________________________________________
ALİ ŞAHİNBAŞ
RADAR LIVE (kurucu ortak)
Radar Ekibi; hayatını müziğe adamış insanlardan oluşuyor. Herkes biliyor ki Radar Live’ı yaparken de birincil amacımız para kazanmak olmadı asla. Ancak bugün geldiğimiz noktada, üzülerek görüyoruz ki bu ülkede bu işi yapmak neredeyse imkânsız hale geldi. Sponsorlara meramınızı anlatmanız çok zor, seyircinin de henüz festival kültürüne sahip olduğu söylenemez. Biz bu sene finansal nedenlerle Radar Live’ı iptal ettik. Ancak bu kararımızın Rock’n Coke’un iptaliyle hiçbir ilgisi yok. Şunun bilinmesi gerekir ki; biz Coca Cola ve Pozitif ilişkisinde geçerli olduğu üzere kurumsal bir yapıdan destek alarak yapmıyorduk bu festivali. Markanın gücü ile yaratılmış, maddi desteği sonsuz olan bir festival ile, sadece müzik amaçlı bağımsız özgür bir festivalin iptal nedeni kesinlikle aynı olamaz. Festivaller; getirilen çok ünlü sanatçılar ile değil yaratılan ruh ve iyi müzik ile var olan etkinliklerdir çünkü. Dünya standartlarında ve sadece iyi müzik amaçlı festival yapmak üzere çıkmış olduğumuz yolda sponsor markaların tutumu, organizasyon şirketlerinin birbirinin kuyusunu kazması, sanatçı kapma hırsı ile fiyatların katlanması, Türkiye ekonomisinin de çalkantılı bir dönemden geçiyor olması nedenleriyle Radar Live’ı iptal etmenin; büyük üzüntüsü ve moral bozukluğu içindeyiz. Öte yandan 2009’la ilgili umudumuzu da kaybetmiş değiliz.
___________________________________________________________________________
BÜLENT BURGAÇ
MASSTIVAL (Echoes Productions)
Rock’n Coke Avrupa’daki diğer festivallerden çok farklıdır. Dünyanın en büyük markalarından birinin müzik aracılığı ile gençlerle arasında duygusal bir bağ kurmasını sağlamış bir etkinliktir. Dünya çapında birçok sanatçı ajansı Rock’n Coke’u bilmektedir bugün. Rock’n Coke’un sanatçılara ödediği ücretler iştah kabartmaktadır. Hal böyleyken Rock’n Coke’un 2008 organizasyonunu iptal etmesinin büyük bir stratejik hata olduğunu düşünüyoruz.
Rock’n Coke marka olmak adına inanılmaz çaba gösterdi. Bunu başardı da. Bu anlamda, olağanüstü koşullar oluşmamışken; iptal kararı alması kabul edilemez. Dünyanın en büyük müzik festivallerinden biri olan Glastonbury de geçtiğimiz yıllarda benzer bir karar almıştı ama gerekçesi su rezervlerinin tükenmesiydi. Rock’n Coke’un, mevcut bütçesiyle 2007 çıtasını yükseltmesi hiç de zor değildi, ama yapamadılar.
Bu yaz İstanbul’da topu topu 15 konser olacak maalesef. Hem gruplara hem de sponsor adayı firmalara yapılan ciddiyetsiz teklifler işin tadını iyice kaçırdı. Bu olumsuz gelişmeler sonucunda; olan yine sektöre ve tüketiciye olacak ne yazık ki.
Biz Masstival olarak bu yaz 4-6 Temmuz arası İstanbul Parkorman’dayız. Def Leppard ve Whitesnake Konserleri kesinleşti. Alanis Morrisette ile görüşmelerimiz devam ediyor.
___________________________________________________________________________
BORAY DÜNDAR
Türkiye’nin ilk uluslararası müzik festivali H2000’in yaratıcısı (Motto Productions)
Türkiye’de müzik festivalleri; varlık sebeplerini gruplar üzerine kurduklarından odaklanmaları gereken noktadan uzak kaldılar hep. Bu nedenle; aradan geçen 8 yılda gerçek bir müzik festivalimiz olamadı. Buna Rock’n Coke da dahil.
Bir festivali festival yapan katılımcılarıdır; orada yaratılan ruhtur. Eğer organizasyon kaç bilet keseceğine, katılımcılar da hangi grupların geleceğine odaklanıyorsa; ortada festival ruhu yok demektir. Bakın; dünyanın başka hiçbir yerinde, bu kadar kısa süre içinde bu kadar çok festival ve organizasyon firması ortaya çıkmamıştır. Bu da işin temellerinin aslında ne kadar çürük olduğunun göstergesi. Türkiye’deki müzik dinleyicisi hala bir festival kültürüne sahip değilse bunun sorumluluğunu organizatörlerin ve sponsorların üstlenmesi gerek. Yoksa çıtayı her yıl yükseltmek; onu getirmek, bunu getirmek meselesi değil iş. Bilet satışlarına ya da kimin getirileceğine odaklanmak yerine, festival kültürü yaratmak hedeflenmiş olsaydı; bugün bunları konuşuyor olmayacaktık.
_________________________________________________________________________
ŞİMDİ TARİH OLDULAR
H2000
Rockistanbul
Alternatif Festival
J&B Dance And Techno Festival
Bughole
Summer Rocks
Rock Republic
Tuborg Modern Rock Festival
Creamfields İstanbul
Rock The Nations
